[VIDEO] Prezentacja pierwszego raportu Komisji ds. represji wobec społeczeństwa obywatelskiego w mediach publicznych (2015-2023)

Komisja przedstawiła pierwszy raport, w którym poddała analizie działania mediów publicznych oraz ich rolę w uciszaniu i wykluczaniu z debaty publicznej aktywistów, organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego, walczących o obronę demokracji. W zorganizowanej z tej okazji konferencji wzięli udział: Minister Sprawiedliwości Waldemar Żurek, przewodnicząca Komisji mec. Sylwia Gregorczyk-Abram oraz dr hab. prof. Mikołaj Małecki.

Praca Komisji nad Raportem polegała na opisaniu mechanizmów podejmowanych przez media publiczne wobec działaczek i działaczy oraz różnych organizacji, ruchów i grup społeczeństwa obywatelskiego w latach 2015-2023. Media te, wbrew swojej misji, publicznej stały się istotnym narzędziem walki z oddolnym oporem i niezgodą na łamanie demokratycznych zasad.

Oszczerstwa i propaganda

- W latach 2015-2023 tysiące z nas stawało w obronie demokracji, praworządności i praw człowieka. W tym okresie media publiczne, zamiast stanąć po stronie społeczeństwa obywatelskiego, prowadziły przeciwko niemu regularne ataki i kampanię nienawiści, dezinformując i deprecjonując rolę aktywistów i aktywistek. Prezentowany, pierwszy raport Komisji to prawie 400 stron, na których poprzez konkretne ludzkie historie został pokazany cały wachlarz metod oszczerstw i propagandy, jakie stosowały media publiczne – podkreślił podczas konferencji Minister Sprawiedliwości.

Jak zaznaczył Minister Żurek, raport nie jest jedynie kroniką opisanych przypadków, ale przede wszystkim sygnałem, że organy państwa powinny podejmować działania mające na celu ochronę i wsparcie społeczeństwa obywatelskiego, tak aby zapewnić jego bezpieczeństwo i niezależność.

W tym zakresie deklaruję pełne wsparcie dla dalszych działań Komisji – zapewnił szef resortu sprawiedliwości.

Nagonka na aktywistów

Członkowie i członkinie Komisji przeprowadzili szczegółową analizę setek godzin materiałów filmowych, radiowych, prasowych oraz dokumentów dotyczących społeczeństwa obywatelskiego i działaczy społecznych. Na ich podstawie wyłonił się obraz zaplanowanych strategii oraz sposobów represji, które zostały opisane w Raporcie, odwołując się do konkretnych materiałów prasowych emitowanych przez media publiczne.

- Media publiczne w Polsce w latach 2015-2023 prowadziły systematyczne działania represyjne i zniesławiające wobec aktywistów, organizacji pozarządowych oraz społeczeństwa obywatelskiego – powiedziała Przewodnicząca Komisji Sylwia Gregorczyk-Abram.

Jak podkreśliła, nie bez znaczenia były ówczesne działania i zaniechania związane z ukształtowaniem i aktywnością Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Rady Mediów Narodowych.

- Pomimo posiadanych kompetencji, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie podejmowała skutecznych działań przeciwko naruszeniom standardów etycznych i prawnych, co umożliwiło eskalację negatywnych praktyk, jak ośmieszanie, stygmatyzacja, wykluczanie z debaty publicznej czy bagatelizowanie przemocy – zaznaczyła Sylwia Gregorczyk- Abram.

Wszystko to działo się w czasie, gdy społeczeństwo obywatelskie wykazywało niezwykłą siłę, odwagę i determinację w obronie demokracji oraz praw człowieka.

- Analizowane przez Komisję materiały ukazują przemyślane strategie represji mające na celu uciszenie i destabilizację społecznego oporu. Nasz raport szczegółowo opisuje mechanizmy tych działań, ich poważne skutki społeczne i psychologiczne, a także ostrzega, że bez zdecydowanej reakcji władz państwowych fundamenty demokratycznego państwa są poważnie zagrożone – dodała przewodnicząca.

W raporcie zawarto przykłady sytuacji, w których wspomniana KRRiT mimo formalnych kompetencji i obowiązku reagowania na naruszenia standardów etycznych i prawnych, nie podejmowała skutecznych interwencji wobec budzących kontrowersje audycji dotyczących społeczeństwa obywatelskiego, nawet gdy istniały liczne podstawy do działania. Przeciwnie, nakładano kary na niezależne media, podejmowano także próby opóźniania udzielania im koncesji.

Media mają pomagać w dotarciu do prawdy

Głos zabrał również członek Komisji prof. Mikołaj Małecki.

- Pierwszą z tych czterech wartości fundamentalnych państwa demokratycznego jest prawda. Media publiczne mają pomagać obywatelom, czasami wręcz umożliwiać obywatelom dotarcie do prawdy, do prawdziwej informacji. Umożliwiać realizowanie konstytucyjnego prawa do informacji – podkreślił profesor Małecki. W naszym raporcie są przykłady w jaki sposób te faktyczne działania mediów oddalały nasze państwo od tego, co jest napisane w obowiązującej w Polsce Konstytucji w kierunku jakichś ustrojów, które z demokracją, z państwem praworządnym nie mają nic wspólnego - dodał.

Raport zawiera także rekomendacje dla organów władzy publicznej na poziomie systemowym i instytucjonalnym.

Raport trafi do Prokuratury Krajowej

Jak podkreśla Komisja, działania opisane w Raporcie powinny spotkać się z adekwatną reakcją organów władzy publicznej w demokratycznym państwie prawa.

Kluczowe dla ochrony praw i wolności obywateli jest zapewnienie organizacjom społecznym swobodnego uczestnictwa w życiu publicznym. Do tego niezbędne jest, aby Prokuratura oraz inne organy władzy publicznej podjęły działania w kierunku ustalenia, czy doszło do popełnienia przestępstw, ponieważ Komisja z uwagi na swoje ograniczenia systemowe nie miała możliwości prowadzenia takich badań. Raport zostanie wysłany do Prokuratury Krajowej, aby oceniła, czy istnieją podstawy do wszczęcia ewentualnych postępowań karnych.

Komisja do spraw wyjaśnienia mechanizmów represji wobec organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz działaczy społecznych w latach 2015-2023 została powołana 10 kwietnia br. zarządzeniem Premiera Rady Ministrów.

W kolejnym raporcie będzie analizować informacje o postępowaniach administracyjnych, przygotowawczych i sądowych, które toczyły się albo wciąż toczą się wobec organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz działaczy społecznych.

Fot. Paweł Mazurek/MS

Źródło: MS